Lipowa i okolice ...: Sienna

Piękna pogoda nastraja do wycieczek po gminie. Dziś zapraszamy do Siennej ....

Wieś Sienna znajduje się w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Lipowa. Leży w Kotlinie Żywieckiej, na terenach pomiędzy dolinami potoków Sienna i Kiemlichowiec. Sienna położona jest na wysokości 394-416 m n.p.m.

Znaczną część Sołectwa stanowią rozległe pola, które rozciągają się pomiędzy dzielnicą Żywca – Podlesie, Pietrzykowicami oraz Sołectwem Leśna. Są to doskonałe tereny na uprawianie turystyki pieszej, nordic walking, jazdę na rowerze. Trasy od Siennej prowadzą aż do podnóża Skrzycznego oraz Doliny Zimnika.

Podstawowe informacje:

kod pocztowy: 34-300
nr kierunkowy: (+ 48) 33
tablice rejestracyjne: SZY

pow.: 200 ha *
liczba ludności: 962 *

NAZWA:

Jeżeli chodzi o etymologię nazwy wsi Sienna, to Andrzej Komoniecki wywodzi ją „iż tam siana mieszczanie żywieccy najwięcej robili pod koniec lasu swego Kabatu i do nich to pole należało i Siennym Polem to nazwali”. Wynika z tego, że właśnie tutaj mieszczanie składali siano i zwali to miejsce siennicą.

Samuel Bogumił Linde Siennicą zwie „gdzie siano składają, bróg albo stodoła, gdzie siano składają siennicą może być zwane" .

Stanisław Rospond w Słowniku Etymologicznym miast i gmin, wydanym w 1984 roku pisał, że Sienna jest nazwą topograficzną żeńską z przyrostkiem "- na". Tak nazywano obszary mające łąki z sianem koszonym.

Nazwa wsi może mieć również związek ze strumieniem Siennym. Nazwa tego strumienia pojawiła się w źródłach historycznych w I połowie XV wieku.

Z dziejów wsi Andrzej Komoniecki – sławny wójt żywiecki – tak pisał w Kronice pod rokiem 1608 o powstaniu wsi Sienna:

„Tenże Pan Mikołaj Komorowski Kabatu sztuką wielką miejskiego odjął, a Sienną na tym miejscu założył”.

PATRONKA:

Patronką wsi Sienna jest Święta Jadwiga Śląska. Od niepamiętnych czasów mieszkańcy wsi w dniu 16 października obchodzili odpust ku jej czci. Była to trwała tradycja, która istnieje do dnia dzisiejszego.

HISTORIA:

Wieś została założona przez Mikołaja Komorowskiego w 1608 roku.

Kolebką Siennej były Kabaty porośnięte lasem, czego dowodem jest dokument nadany mieszczanom żywieckim przez Przemysława, Księcia oświęcimskiego w dniu 13 września 1448r:

„ (...) Dajemy też zwyż mianowanemu miastu Żywcowi pole i Kąt Kabat nazwany, tuż w granicach jego leżący, między dwiema strumieniami Kiemlichowiec i Sienna aż do niżnej Lipowej, gdzie przed laty miasto Żywiec i obywatele jego wszyscy bydła swoje pasali i używali i dotąd używają tak, że mianowany Kąt Kabat i z lasem każdemu, tak ubogiemu jako i bogatemu, do używania wolny być ma i żaden onym w tym przeszkadzać nie może (...) ".
Jak z tego dokumentu wynika las Kabat był lasem miejskim od wieków należącym do miasta Żywca. Etymologia jego nazwy jest nieznana.

Andrzej Komoniecki (ok. 1658-1729) sławny wójt i kronikarz żywiecki w swoim dziele „Dziejopis Żywiecki" pod rokiem 1608 tak opisał powstanie wsi Sienna:

„Tenże Pan Mikołaj Komorowski Kabatu sztukę wielką miejskiego odjął a Sienną na tym miejscu założył, nazwawszy Sienną, że w tym miejscu mieszczanie kiedyś siana sobie w lesie robili i dlatego ta wieś do parochiej kościoła żywieckiego należy wedle gruntu wiejskiego, choćby jej właśnie przystało do radziechowskiej parochiej jako i Leśna jest, ale to possesyja gruntu miejskiego sprawiła, nawet i Sienna wieś kiermasz wespół z miastem Żywcem odprawuje, miejską się przyległością zaszczycając i stary sposób biorąc".

GOSPODARKA:

hodowla bydła

Hodowano bydło rogate, krowy, kozy i owce oraz woły i konie, które służyły jako siła pociągowa, kury, gęsi i króliki.

praca na roli

Od wczesnej wiosny do późnej jesieni pracowano na roli przy obróbce ziemi, zbiorze płodów rolnych. Na roli uprawiano zboża (krzycę i owies a później żyto, jęczmień i pszenicę), ziemniaki, brukiew, rzepę, bób, fasolę, groch, koniczynę a przede wszystkim len.

tkactwo

Uprawiano len, z którego po jego obróbce, kobiety przędziły za pomocą wrzeciona nici lniane ( później na kołowrotkach). Następnie z nici tkano na krosnach płótna, gorsze - paceśne, lepsze- zgrzebne i bardzo cienkie, tkane w drobne desenie ćwilichowe. Prawie większość mieszkańców wsi umiała tkać płótna i sukna z owczej wełny dla siebie i do dworu. Tkano sztuki płótna, obrusy, serwety i chodniki.

MIESZKAŃCY

Jak podaje Inwentarz dóbr żywieckich z 1712 r. w Siennej zamieszkiwało 25 zarębników, 2 chałupników i 2 komorników. Inwentarz ten wykazuje zróżnicowanie majątkowe i społeczne ludności wsi, która dzieliła się na :

ZARĘBNIKÓW

Chłop gospodarujący na zarębku posiadał około 70 morgów pola i zwano go „zarębnikiem". Chłopi, zarębnicy wsi Siennej zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Ziemia nie była ich własnością lecz pana, właściciela całej Żywiecczyzny. Chłopi byli tylko dzierżawcami gruntów, ciążyły na nich różnorodne opłaty, daniny i robocizny. Dopiero Patent uwłaszczeniowy chłopów w Galicji z 17 kwietnia 1848 roku znosi powinności poddańcze a chłopi otrzymują ziemię na własność. Bogaci gospodarze budowali domy większe, o dwóch, trzech a nawet czterech izbach.

CHAŁUPNIKÓW

Chałupnicy była to biedota wiejska, która posiadała tylko chałupę i mały ogródek przed domem. Chałupnicy budowali domy małe, najczęściej o jednej lub dwóch izbach. Domy kryto słomą a później gontami. Utrzymywali się z pracy najemnej u bogatszych od siebie chłopów.

KOMORNIKÓW

Byli jeszcze biedniejsi od chałupników, siedzieli kątem (w komorze) u bogatszych od siebie, wykonując różne prace w gospodarstwie za jedzenie i spanie oraz starszą przechodzoną odzież. Spośród niej pochodzili sołtysi, karczmarze, młynarze, pilarze, gajowi, stawowi i gumienni. Sołtysi i karczmarze z tytułu sprawowania funkcji korzystali z pewnych ulg w robociznach, przeważnie z jednego dnia, a za drugi płacili pieniędzmi.

Mieszkańców Siennej zwano też „Siedlokami", ponieważ większość wsi zasiedliła ludność przybyła ze wsi położonych na północ od Siennej: Lipowa, Pietrzykowice, Łodygowice itd., która w większości przybyła z północy. Byli to osadnicy ze Śląska, czyli tzw. Łasi Śląscy, gdzie gospodarzy zwano „Siedlokami" a gospodynie „Siedloczkami". Również we wsi Siennej osiedlali się chłopi z Zabłocia, Radziechów i Leśnej.